Beschrijving

Grote brandnetel is een meerjarige, vaste plant met ronde, kruipende wortelstokken (rhizomen). De planten kunnen tot 2,5 m hoog worden. De stengel is vierkantig en evenals de bladeren bezet met brandharen. De gezaagde bladeren zijn eirond tot driehoekig langwerpig en lijken sterk op de bladeren van de dovenetels

Bloeiwijze

De bloeiwijze van de mannelijke en de vrouwelijke plant verschillen bij goede beschouwing duidelijk van elkaar. De mannelijke planten hebben kortere zijtakken en de piepkleine bloemetjes zijn bij rijping geel van kleur. De mannelijke bloemen hebben vier bloemdekblaadjes en vier meeldraden met gele helmhokken. Een verrassend verschijnsel is het plotseling openspringen van de mannelijke bloemen, waarbij de helmhokjes het stuifmeel in een wolk omhoog schieten. Het stuifmeel of pollen van de Grote brandnetel is allergeen.

De bloeiwijzen van de vrouwelijke planten zijn ook een soort pluimen van kleine groene bloemetjes die in de oksels van bladeren staan. Het bloemdek bestaat uit twee korte buitenste bloemdekbladen en twee lange binnenste. Als de bloemen rijp zijn zie je uit de kleine bloemetjes grijze veervormige stempels naar boven steken, die pollen uit de lucht kunnen zeven. De zijtakken van de vrouwelijke planten gaan na de bevruchting enigszins hangen. De bloei is van juni tot laat in de herfst. Als het bovenstandig vruchtbeginsel uitgroeit tot een nootje omsluiten de vier bloemdekbladen als kleppen dit nootje.

Brandharen

De brandharen, die uit één cel bestaan, lopen in de top priemvormig uit. Ze hebben daar een scheef opgezet knopje dat de cel afsluit. Wordt zo'n knopje geraakt dat breekt het volgens een scheef staand breukvlak af. Het priemvormig uiteinde krijgt zo de vorm van een injectienaald die bijvoorbeeld direct in de huid dringt. De inhoud van het celsap staat onder druk en wordt daardoor door de fijne opening geperst. Het celsap bevat histamine en dit veroorzaakt de jeuk. Het is dezelfde stof die bij een allergische reactie, bijvoorbeeld als gevolg van de aanraking van allergeen pollen met onze slijmvliezen, als eerste ontstaat.

Voortplanting

Grote brandnetel is een tweehuizige plantensoort, dat wil zeggen dat er afzonderlijke mannelijke en vrouwelijke planten zijn. Meestal vind je grote groepen van planten met bloemen van hetzelfde geslacht bij elkaar. Dat komt doordat ze onderling vanuit wortelstokken zijn ontstaan en dus eigenlijk één plant vormen.

Is een windbestuiver en dus voor zijn geslachtelijke voortplanting niet afhankelijk van insecten om stuifmeel naar de stempels te brengen.

Waardplant

Een plantensoort waar veel vlinders op gedijen. Zo leeft de Dagpauwenoog (wetenschappelijke naam: Aglas io) in het rupsstadium op deze planten in spinselnesten.

Website(s) met meer info

09-09-2023 Valkenhorst - Valkenswaard